HSP, het klinkt als een diagnose. Iets wat je liever niet wilt zijn. Toch hoor je het steeds vaker. Nee, het is geen diagnose. Ja, ik val ook onder de hoogsensitieve personen onder ons. Maar ik ben geen kleinzerig popje of zweverig type, en voel me ook niet speciaal. Ik zal je er iets over vertellen, nu het de week van de HSP is.
HSP staat voor een set persoonlijkheidskenmerken die worden beschouwd als bovengemiddeld gevoelig. Let op: kenmerken, geen symptomen. Hoogsensitiviteit is geen diagnose zoals ADHD. Het is niets meer dan een serie eigenschappen van een persoon, die erop wijzen dat je sterker reageert op fysieke en mentale prikkels dan gemiddeld. Tegenwoordig schieten de therapieën en coaches om de HSP’er met zijn of haar (meestal haar) ‘conditie’ om te leren gaan als paddenstoelen uit de grond. Is dat niet wat overdreven, voor iets wat geen stoornis of ziekte is?
Als je de genoemde HSP-eigenschappen op Wikipedia leest, herkent iedereen ongetwijfeld wel wat van zichzelf. Maar jezelf hoogsensitief noemen heeft toch een stigma. Dat van iemand die zichzelf wel heel speciaal vindt, graag anders wil zijn, zich eigenlijk niet zo moet aanstellen. Jankerd, niet lullen maar poetsen!
Katoenen drollenvangers en chakra’s
Zo heb ik het ook lang gezien. Bij HSP dacht ik aan de zijige term ‘indigokind’, aan vrouwen in drollenvangers van biologisch katoen die mandala’s kleuren en steeds over hun gevóélens willen praten. Die met edelstenen hun chakra’s opladen en iedereen die het wel of niet horen wil vertelt dat ze in een vorig leven Cleopatra was. Gatsie.
Nee hoor, ik was gewoon gevoelig. Dat zat me regelmatig in de weg, maar ach, iedereen heeft wel wat, toch? Totdat het me inhaalde en ik overspannen raakte, en zowel de betrokken huisarts, coach als praktijkondersteuner zeiden: Verdiep je er nou eens in, alles aan jou schreeuwt HSP.
En warempel. Ik herkende me erin en ik kon er wat mee, zonder mijn nuchtere kijk op het leven geweld aan te doen. Speciaal voelde ik me ook niet: ongeveer 1 op de 5 mensen is hoogsensitief. Door het mee te nemen in mijn herstel kwam ik dichter bij de kern dan alle therapie in de jaren daarvoor bij elkaar. Wat voorbeelden van mijn HSP-kwaliteiten, die naast lastig ook waardevol blijken:
- Ik trek me ontzettend aan wat anderen over me zeggen, wat mijn zelfbeeld kan laten wankelen. Daardoor ben ik veel gepest vroeger. Het mooie ervan is dat ik me goed kan verplaatsen in anderen, en makkelijk met de flow meega. Dat is handig als copywriter.
- Ik pik dynamiek en sfeer tussen mensen om me heen snel op. Vervelend, omdat ik er last van heb als er wrijving is tussen mensen om me heen en dit graag op wil lossen in plaats van het te laten waar het hoort: bij die mensen. Mooi, omdat het daadwerkelijk oplossen vaak wel werkt (ook door bovenstaande eigenschap).
- Ik kan slecht tegen onrecht. Als ik of een geliefde onheus behandeld worden, kan ik daar jaren later nog om kniezen. Anderzijds maakt het ook dat ik mijn eigen gedrag constant toets op rechtvaardigheid en leer van mijn fouten, omdat ik er evenveel last van heb als ik naar mijn maatstaven niet rechtvaardig genoeg gehandeld heb.
Grenzen stellen
Grenzen stellen is het mantra (oei,toch nog zweverig!) vandaag de dag. Het is voor iedereen belangrijk, want in de huidige maatschappij sta je constant aan en ligt de lat hoog. We willen de perfecte echtgenote, vriendin, werknemer en dochter zijn – allemaal tegelijk alsjeblieft. Zeker als HSP’er kun je daar (onbewust) veel last van hebben. Ik dus ook. Maar nu ik het weet, voel ik me niet meer een jankerd wanneer ik mijn grenzen bewaak. Want uiteindelijk heeft geen hond er wat aan als ik mezelf voorbij loop. Door wél mijn grenzen te bewaken, heb ik meer ruimte om mijn sensitiviteit juist voor me te laten werken. Op een positieve manier. Want de kanten ervan die alleen maar mooi zijn, zou ik niet willen missen:
Een songtekst, dans of gedicht zo mooi vinden dat het me steevast aan het huilen maakt. Intens genieten van bloesem aan de bomen en de geur van gras in de zomer. Een dampende kop gemberthee met een koekie die mijn dag weer goed maken. Mijn man die hoofdschuddend glimlacht als ik alle labels uit mijn kleding knip omdat ik anders lijp word van het gekriebel. Een klankbord zijn voor vriendinnen, omdat ik zo goed met ze mee kan denken. Mijn creativiteit. Want al val ik onder de noemer HSP: ik ben vooral Marloes.
