Het is 7 januari 2021, en fanatieke aanhangers van Trump hebben het Capitool in Washington bestormd. Ervan overtuigd dat ze bezig zijn met een politieke revolutie. Aangespoord door hun groot leider die alle belangrijke verkiezingen verloren heeft. Maar is hij een groot leider, of gewoon een ordinaire volksmenner?
Gouden wc
Hoewel Trump ze uiteindelijk vraagt huiswaarts te keren na zijn oproep tot verzet, houdt de nog-14-dagen-president de complottheorieën over een gestolen verkiezing vol. Hij zegt van de dolle menigte te houden, speciaal als ze zijn. Een knap staaltje volksmennen en -minnen: een aai over de bol voor het vuile werk. Een opgerichte galg staat als stille getuige van de aanval op de democratie.
De man die vroeger opschepte over zijn gouden wc, wist zich succesvol te presenteren als voorvechter van de arbeidsklasse. Virtuoos bespeelt Donald Trump via Twitter de onderbuikgevoelens van miljoenen boze Amerikanen, leugens niet schuwend. Hij spreekt zijn toehoorders toe met simpele oneliners. Make America great again! Drain the swamp! Lock her up! Een frisse wind voor mensen die niets ophebben met de bewindvoerende politieke elite. ‘He tells it like it is’, zeggen zijn fans. En dat bracht Don The Con ver.
Politieke revolutie of een cyclus?
Een frisse wind die de democratie opschudt is op zich niets nieuws. In zogenaamd democratische landen staan meer en meer politici aan het roer die niet van tegenspraak houden. Zonder scrupules wijzen ze vijanden van het volk aan om hun positie versterken. En dus zijn de zittende leiders corrupt, maken ze het land kapot,en is de media onbetrouwbaar.
In Plato’s De Staat betoogde Socrates al dat een democratische samenleving nooit passend is voor iedereen door al zijn regeltjes. En daarom is een democratie kwetsbaar voor populisme, en zal het uiteindelijk altijd naar een demagoog neigen die de huidige politiek failliet verklaart (en dat zelfs zonder social media die debet is aan polarisatie). Gelukkig is de grote leider wél te vertrouwen, die een revolutie of juist een terugkeer naar vervlogen tijden belooft- áls je hem maar trouw volgt.
Simpsons Socrates did it!
Ben ik verrast door wat er nu in de Verenigde Staten (what’s in a name) gebeurt na 4 jaar Trump? Nee. Ik hoop wel dat de opschudding van de democratie in de Verenigde Staten de elite wakker schudt. Spanningen onder een volk dat zich onbemind voelt moeten serieus genomen worden. Maar ik hoop ook dat boze Nederlanders, die stemmen op basis van wantrouwen en onderbuikgevoelens, het verschil gaan zien tussen een leider en een volksmenner. Volksmenners mennen het volk, maar minnen zichzelf. Zien we een politieke revolutie, of een cyclus?
Eind 2022 Edit
Bijna 2 jaar later kunnen we wel zien waar de barrage van nepnieuws, verspreid door politici die niets schuwen om de democratie te doen wankelen, tot geleid heeft. Polarisatie was nog nooit zo zichtbaar nu de lelijkste meningen en meest vergezochte fake news online gedeeld worden.
Ook Nederland is niet ongevoelig voor Amerikaanse praktijken helaas: het extreemrechtse menu van Trump en consorten blijkt hier aardig aan te slaan. Toch blijf ik geloven dat de polarisatie groter lijkt dan hij is door de megafoon die social media is. De meeste mensen deugen, herkennen volksmenners voor wat ze zijn en laten die roeptoeter lekker liggen. Wat denk jij?
